Du lịch Quảng Ngãi - Nét văn hóa nghề đan lá dừa của người dân xã Tịnh Khê

Du lịch Quảng Ngãi với nhiều danh lam thắng cảnh và nhiều nghề truyền thống khác nhau. Nghề đan lá dừa là một trong những nét độc đáo đặc trưng của người dân xã Tịnh Khê. Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây để hiểm thêm về nghề đan lá dừa.

Du lịch Quảng Ngãi - Nét văn hóa nghề đan lá dừa của người dân xã Tịnh Khê

1. Giới thiệu chung nghề đan lá dừa

Du lịch Quảng Ngãi không những nhiều cảnh đẹp, mà còn các nghề truyền thống như đan rổ từ dừa, chổi cộng từ dừa, những sản phẩm từ cây dừa rất đa dạng. Đặc biệt nghề đan lá dừa rất nổi tiếng ở xứ Quảng, trong đó Tịnh Khê cũng là một nơi có nghề đan lá từ lâu đời.

Thời kỳ đầu chỉ là những túp lều tạm bợ lụp xụp được để che mưa nắng. Sau dần được tôn tạo thành những căn chòi, căn nhà rộng và chắc chắn hơn. Việc xây cất nhà cửa chủ yếu tận dụng những nguyên vật liệu từ tự nhiên để phục vụ cho việc xây cất nhà cửa. Đặc biệt lá dừa nước đã được người dân phát hiện và tận dụng để lợp mái nhà.

Những chiếc lá dừa đan (Ảnh: Hợp tác xã du lịch cộng đồng Mỹ Khê)

2. Văn hóa nghề đan lá dừa ở xã Tịnh Khê

Nếu có dịp về các vùng nông thôn ở xã Tịnh Khê. Bạn sẽ nhìn thấy hình người nông dân đang hái lá dừa và đan lá dừa được sắp xếp ngay ngắn đẹp mắt. Bạn sẽ dễ dàng bắt gặp những căn nhà mái lá ẩn hiện trong các xóm ấp, bên những dòng kênh, con rạch, những cánh đồng lúa thẳng cánh cò bay. Khi xã hội không ngừng phát triển hiện đại hóa. Những căn nhà ngói, nhà tôn, mái đổ bê tông xuất hiện càng nhiều.

Cây dừa nước được trồng ở xã Tịnh Khê

Những nhà mái dừa vẫn được lưu giữ và các hình ảnh chòi lá dừa khắp vùng nông thôn tựa như bức tranh tuyệt đẹp. Những mái nhà lá của căn nhà lá truyền thống, nét văn hóa cư ngụ độc đáo, phổ biến khắp vùng quê sông nước. Từ những tàu lá dừa đơn sơ, qua bàn tay khéo léo và tỉ mỉ của người nông dân xã Tịnh Khê, đã tạo nên những chiếc mái tinh sảo và khéo léo.

Không chỉ dừng lại ở ở vẻ đẹp trên mỗi cánh lá dừa, mà đó còn là sự kết nối của cả một cộng đồng, sự gắn bó của nhiều thế hệ chỉ từ nghề đan lá dừa. Du lịch Quảng Ngãi trải nghiệm ở những ngôi nhà lá dừa đem đến cho bạn cảm giác bình yên tận hưởng một chút nhẹ nhàng của xứ Quảng.

Ngôi nhà lợp bằng lá dừa trông rất đẹp mắt

3. Kỹ thuật đan lá dừa

3.1 Chuẩn bị nguyên liệu

Lá dừa nước thường mọc đơn và đối xứng nhau, có hình dáng tương tự như lá cây dừa cạn. Lá dừa có cấu tạo hình lược, kích thước to từ 5 đến 8m. Cuống lá to và tròn, mọc vòng quanh cây. Càng vào trong cuống lá càng thu nhỏ lại. Nguyên liệu chính để làm mái là cây dừa nước, được lấy ở vùng nước xã Tịnh Khê.

Tiến hành chặt lá kích thước đều nhau (Ảnh: Hợp tác xã du lịch cộng đồng Mỹ Khê)

Những chiếc lá dừa được người nông dân chọn lọc rất kỷ và tỉ mỉ để tạo nên những sản phẩm đẹp nhất và bền nhất. Chọn đốn những lá của những cây dừa có tuổi không quá lớn cung không quá non, phần bụp dừa để lại dưỡng sức cho lá. Trong khi cắt lá, chọn cắt lá cà bắp để dùng làm những sợi dây lạt.

Người dân xã Tịnh Khê đang xếp lá dừa (Ảnh: Hợp tác xã du lịch cộng dồng Mỹ Khê)

Tiếp theo tiến hành rửa những chiếc lá dừa và xếp nó thành hàng và gập đôi lá dừa theo một hướng và kẹp trong sườn tấm lợp. Người thợ sẽ thực hiện lần lượt như vậy cho đến khi hoàn thành một tấm lá sao cho khoảng cách đều nhau.

Người dân đang tỉ mỉ đan lá dừa (Ảnh: Hợp tác xã du lịch cộng đồng Mỹ Khê)

3.2 Xếp xếp lá dừa

Thông thường mỗi sống lá cho ra được từ 2-3 hom tùy vào độ lớn. Sau khi xếp xong được đem đi phơi nắng cho cứng cáp hơn. Mỗi tấm lợp từ lá dừa nước thường có độ dày từ khoảng 20cm

Đan lá dừa của người dân Tịnh Khê (Ảnh: Hợp tác xã du lịch cộng đồng Mỹ Khê)

Khi chiếc lá đầu tiên được ốp xong là đến phần xỏ lạt. Người thợ rút sợi dây lạt bắt đầu xỏ lá từ phần đầu cứng nhọn. Mũi lạt xỏ hết phần lá bên trên, rồi luồn xuống phần lá bên dưới. Những chiếc lá xếp lên nhau các lá dừa phải đều nhau về kích thước, sau đó cột chặt lại cho đến hết. Dưới bàn tay khéo léo đã tạo nên những chiếc mái tinh sảo.

Du lịch Quảng Ngãi không chỉ dừng lại ở vẻ đẹp trên mỗi cánh lá dừa, mà đó còn là sự kết nối của cả một cộng đồng, sự gắn bó của nhiều thế hệ chỉ từ nghề đan lá dừa.

Đan lá dừa của người dân Tịnh Khê (Ảnh: Hợp tác xã du lịch cộng đồng Mỹ Khê)

4. Đan lá dừa để làm gì?

Lá dừa sau khi đan xong sẽ được người dân lợm nhà, làm chòi, ngoài ra dùng để trang trí là những sản phẩm decor đơn giản mà tinh tế. Lại rất thân thiện với sức khỏe con người cũng như môi trường thiên nhiên. Đây cũng chính là điểm nhấn cực kỳ nổi bật cho những bức ảnh, không gian sống, nơi làm việc và bất kỳ nơi nào có sự xuất hiện của các lá dừa nước mềm mại, đầy tinh tế mà gần gũi mộc mạc này.

Chính vì vậy, lá dừa nước thường được chế tác, lợm các nhà truyền thống, khu nghỉ dưỡng …. Đem đến cảm giác thư thái, gần gũi và cảm giác yên bình, vui tươi cho mọi không gian

Những tán lá xếp ngay ngắn (Ảnh: Hợp tác xã du lịch cộng đồng Mỹ Khê)

Lợp lá dừa nước lên mái tôn chống nóng

Lá dừa nước còn được dùng để lợp lên mái tôn giúp giảm nhiệt độ, chống nóng hiệu quả trong những ngày nắng nóng. Ngoài ra cũng giảm tiếng ồn vào những ngày trời mưa nặng hạt. Lá dừa không chỉ để lợp nhà mà còn giúp người dân ổn định cuộc sống phát triển kinh tế. Đừng quên khi có dịp ghé du lịch Quảng Ngãi trải nghiệm nghề truyền thống đan lá dừa của người dân Tịnh Khê.