Nét đẹp truyền thống nghề đan chiếu cói người dân Quảng Ngãi

Nghề đan chiếu cói là một trong những nghề truyền thống lâu đời từ thời ông cha ta, đến nay vẫn duy trì nghề thủ công này với bàn tay của các nghệ nhân tạo nên những tấm chiếu mang nét đặc trưng riêng. Cùng kham khảo bài viết để hiểu thêm về chiếu cói

1. Giới thiệu về nghề đan chiếu cói

Nghề đan chiếu cói có hàng trăm năm ở xã Tịnh Khê, thành phố Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi. Nơi đây hội tụ đan chiếu lớn nhất của tỉnh Quảng Ngãi. Được người dân gìn giữ qua từng thế hệ đến nay nét đẹp đan chiếu cói vẫn giữa nguyên bản.

Mùa thu hoạch cây cói (Ảnh: Sưu tầm)

Đã tạo nên đặc trưng xứ Quảng góp phần đa dạng về các làng nghề thủ công tạo nên giá trị kinh tế thu nhập của người dân.

Hầu như ở ngôi làng dệt này hộ dân nào cũng tham gia làm nghề dệt chiếu và sử dụng các nguyên vật liệu sẵn có. Thay vì trồng lúa gạo như những vùng khác thì ở cánh đồng làng xã Tịnh Khê lại trồng cây cói để cung cấp nguyên liệu cho nghề truyền thống dệt chiếu thủ công.

Nhuộm màu chiếu (Ảnh: Sưu tầm)

Các làng trên đều nằm ở hạ lưu sông Trà Khúc, sông Vệ, tiếp giáp với cửa Đại, cửa Lở, có nhiều đầm lầy nước lợ, chua phèn, thích hợp với cây cói (một loài thảo mộc thân thảo, mềm, xốp, khi thu hoạch cao khoảng 1 mét), là nguyên liệu chính để dệt chiếu.

2. Công đoạn làm chiếu của người dân xứ Quảng

2.1. Chuẩn bị nguyên liệu

Trước tiên người dân sẽ chuẩn bị những cây cói đẹp nhất được chọn lọc rất kỷ và tỉ mỉ, sợi cói sau khi trải qua các công đoạn như gặt ở ruộng, giũ cói, vận chuyển, chẻ cói thành mảnh nhỏ hơn, phơi khô, nhuộm màu, làm sợi và cuối cùng là dệt mới thành sản phẩm chiếu.

Những cộng cói màu sắc rực rỡ (Ảnh: Sưu tầm)

Sau khi phơi khô tiến hành công đoạn nhuộm màu, sợi cói được bó lại từng bó rồi mới đem nhuộm. Những bó cói sẽ được ngâm nấu trong nước nhuộm để giữ màu lâu hơn và màu sắc sắc nét khi thêu dệt hơn. Người làm nhuộm nhiều màu như vàng, đỏ, xanh lá. Rồi đem đi phơi khô.

2.2 Đang chiếu

Nghề dệt chiếu cói dến nay vẫn giữ được cách dệt truyền thống. Những sợi cói được xếp ngay ngắn, chọn những sợi đều nhau bằng bàn tay khéo léo của người dân Tịnh Khê những sợi cói vào khung dệt thực hiện thao tác dập máy.